Δεύτερη ανακεφαλαιοποίηση, ή κούρεμα καταθέσεων

Μεγαλύτερα και πιο πολύπλοκα προβλήματα από τα αρχικά εκτιμηθέντα ανακύπτουν στις ελληνικές τράπεζες καθώς ξεκινά η διαδικασία των διαχείρισης κόκκινων στεγαστικών δανείων και τίθενται σε εφαρμογή τα capital action plans. Διεθνείς οργανισμοί που επεξεργάζονται σενάρια βιωσιμότητας του χρέους και του τραπεζικού συστήματος συγκλίνουν στον χαρακτηρισμό μη-βιώσιμο, ενώ υποστηρίζουν ότι οι πραγματικές κεφαλαιακές ανάγκες  των τραπεζών που θα προκύψουν από το καθάρισμα των ισολογισμών θα ξεπεράσουν τα 7 δισ. 

Την ίδια στιγμή το Δημόσιο χρεος εκτιμάται ότι θα διογκωθεί κατά 18-20 δισ. έως το 2018 καθιστώντας ουτοπικά και άτομα τα σενάρια για επιμήκυνση δανείων και αναδρομικό haircut στα επιτόκια. 

Σε αυτό το πλαίσιο η Γερμανία προωθεί τη λύση της κλιμακωτής συμμετοχής ιδιωτών bail-in που οδηγεί ακόμα και σε κούρεμα μη εγγυημένων καταθέσεων. Η ελληνική κυβέρνηση επιχειρεί να απόσει από μα τέτοια συζήτηση και θα επιζητήσει λύση όταν ανακύψει το πρόβλημα αλλά το σκηνικό που θα έχει διαμορφωθεί θα οδηγεί σε ντε φάκτο λύσεις.

Αν και η κυβέρνηση προσπαθεί να ανακόψει την εκρηκτική αυξητική τάση του χρέους μέσω της παραγωγής πρωτογενούς πλεονάσματος οι εκθέσεις όλων ανεξαιρέτως των ομάδων συγκλίνουν στο χαρακτηρισμό μη-βιώσιμο ακόμα και μετά από επιμήκυνση και αναδρομικό haircut  στα επιτόκια.

Ακόμα και οι συντηρητικές και πολύ μετριοπαθείς εκτιμήσεις του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε τοποθετούν τις ανάγκες για το 2014 στα 4-4,5 δισ. και στα 11 δισ. μέχρι το 2016, ευθυγραμμιζόμενος με τις προβλέψεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.

Υπό αυτές τις συνθήκες και ενώ μόλις τώρα ξεκινά η διαδικασία διαχείρισης των κόκκινων στεγαστικών δανείων και η κάθαρση των ισολογισμών των τραπεζών από τοξικά δάνεια θεωρείται πολύ πρώιμη οποιαδήποτε συζήτηση για το ύψος της δεύτερης ανακεφαλαιοποίησης.

Πάντως ήδη έχει κριθεί ότι τα capital action plans με πωλήσεις θυγατρικών εταιριών δεν επαρκούν και θα χρησιμοποιηθούν μόνο ως ενδιάμεσο στάδιο.

Η επαναξιολόγηση των στεγαστικών δανείων και η προοπτική αποτίμησης περιουσιών σε mark-to-market τιμές θα δημιουργήσει στις τράπεζες τρύπες σε πολλά επίπεδα. Η αναπροσαρμογή αποτιμήσεων και ποιότητας των δανείων θα οδηγήσει κλιμακωτά σε υποβάθμιση καλυμμένων ομολογιών και θα πλήξει τους δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας αναγκάζοντας τις τράπεζες όχι απλά να “συμπληρώσουν” αλλά να αναζητήσουν νέα κεφάλαια λόγω καθολικής εξαίρεσης υπαρχόντων κεφαλαίων από τους δείκτες.

Σε αυτό το σενάριο οι κεφαλαιακές ανάγκες των τραπεζών πολλαπλασιάζονται, ενώ παράλληλα προκαλείται έμφραγμα στο σύστημα και ανοίγει νέος κύκλος πιστωτικής συρρίκνωσης που θα πλήξει ακόμα και τις πλέον υγιείς επιχειρήσεις και θα σπρώξει την οικονομία στο χείλος του γκρεμού για ακόμη μια φορά.

Τι δείχνουν οι εκθέσεις

Αυτό που προβληματίζει τους αναλυτές δεν είναι η μέχρι τώρα διάρθρωση του χρέους και η έναρξη της αποπληρωμής των δανείων του ΔΝΤ αλλά οι ανάγκες που θα κληθεί να καλύψει η χώρα στο ασφαλιστικό, στις τράπεζες και στο σύστημα υγείας τα επόμενα έτη. Οι πρόσθετες χρηματοδοτικές ανάγκες που σχετίζονται με την υποστήριξη αυτών των τομέων υπολογίζονται σε 12-14 δισ. μέχρι το 2018, τα οποία η Ελλάδα θα πρέπει είτε να δανειστεί από τους εταίρους της ή από τις αγορές.

 Η δεύτερη ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών υπολογίζεται ότι θα απατήσει συνολικά κεφάλαια της τάξης των 7-9 δισ. εκ των οποίων ο ιδιωτικός τομέας θα συνεισφέρει περί τα 3 δισ. Παράλληλα οι υποκεφαλαιοποιημένες ασφαλιστικές εταιρίες δεν δείχνουν έτοιμες να σηκώσουν στους ώμους τις ευθύνες ενός μικτού ασφαλιστικού συστήματος με χαμηλότερη συμμετοχή του Δημοσίου. Παράλληλα η συνεχιζόμενη αφαίμαξη του Δημοσίου συστήματος Υγείας παρά τις δραματικές περικοπές σε όλα τα επίπεδα και τη διάλυση του θεσμού της καθολικής ασφάλισης αποκαλύπτει πλήρη έλλειψη πολιτικής βούλησης από την πλευρά της κυβέρνησης.

Μαύρη τρύπα βλέπει και ο Σόιμπλε

Για επιπλέον οικονομικές ανάγκες της Ελλάδας ύψους τουλάχιστον τεσσάρων δισ. ευρώ ως το τέλος του 2014, έκανε λόγο τη Δευτέρα ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ο οποίος, ωστόσο, απέρριψε για μία ακόμη φορά το ενδεχόμενο νέου «κουρέματος» του ελληνικού χρέους. 

«Με τα σημερινά δεδομένα, μιλάμε για περίπου 4-4,5 δισεκατομμύρια ευρώ», δήλωσε ο πρόεδρος της Επιτροπής Προϋπολογισμού του γερμανικού Κοινοβουλίου, Νόρμπερτ Μπάρτλε, μεταφέροντας ενημέρωση του κ. Σόιμπλε, η οποία είχε πραγματοποιηθεί έπειτα από αίτημα της Κοινοβουλευτικής Ομάδας των Πρασίνων. 

Ο ίδιος ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ωστόσο, μετά τη συνεδρίαση, αν και παραδέχθηκε ότι η Αθήνα θα χρειαστεί επιπλέον χρήματα, αρνήθηκε να μιλήσει για ακριβές ποσό.

«Ως το τέλος του 2014 έχουμε ένα συγκεκριμένο πρόβλημα στην εφαρμογή του προγράμματος», δήλωσε και αναφέρθηκε στο γεγονός ότι τα έσοδα από τις αποκρατικοποιήσεις είναι μικρότερα από ό,τι είχε υπολογιστεί, ενώ είναι ακόμη υπό συζήτηση η συμφωνημένη επιστροφή στην Ελλάδα των κερδών των κεντρικών τραπεζών από τα ελληνικά προγράμματα βοήθειας».

«Από αυτά μπορεί να προκύψει μια επιπλέον ανάγκη το 2014. Σε ό,τι αφορά το μέγεθος, δεν μπορώ να δώσω αξιόπιστη πληροφόρηση», τόνισε και, αναφερόμενος στις πιθανότητες μιας αναδρομικής ανακεφαλαιοποίησης των ελληνικών τραπεζών μέσω του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης, δήλωσε ότι δεν θεωρεί ότι υπάρχουν. 

www.sofokleousin.gr