Του Νίκου Καρούτζου
Νέα δεδομένα δημιουργεί στην αγορά η τροπή που έχει πάρει η προσπάθεια διάσωσης του Πετζετάκι καθώς οι πληροφορίες αναφέρουν ότι η πρόταση που συζητείται προβλέπει κούρεμα δανείων της τάξεως του 85%. Μάλιστα κάποιοι εκ των πιστωτών συζητούν να λάβουν και ποσοστό επί τους αρχικού δανείου που μόλις υπερβαίνει το 5%.
Οι κινήσεις αυτές δείχνουν ότι οι τράπεζες αρχίζουν να ρίχνουν νερό στο κρασί τους και να αποδέχονται την οδυνηρή πραγματικότητα που δεν είναι άλλη από αυτή που λέει ότι είναι καλύτερο να λάβεις το 15% παρά απολύτως τίποτα. Πρέπει ταυτόχρονα όμως να αποδεχτούν και τις επιπτώσεις στο cash flow που σημαίνει η διαγραφή δανείων σε αντίθεση με την πρακτική των προβλέψεων αλλά και των τιτλοποιήσεων που χρησιμοποιούνται κατά κόρον μέχρι σήμερα.
Η αποδοχή της πραγματικότητας απελευθερώνει και τα distress funds που μέχρι σήμερα έβρισκαν τείχος στην προσπάθεια να αγοράσουν ελληνικές εταιρίες που ναι μεν βούλιαζαν στα χρέη αλλά το αντικείμενό τους είναι τέτοιο που μπορεί να τις αναστήσει και να προσφέρει υπεραξίες.
Η χαμένη ευκαιρία
Η δυσχέρεια των distress funds είχε ως αποτέλεσμα να χαθεί η ευκαιρία για τους πιστωτές ( όχι μόνο τις τράπεζες) να ανακτήσουν ένα σημαντικό ποσοστό των απαιτήσεών τους κατά το παρελθόν.
Πλέον τα περιθώρια ανάκτησης σημαντικού ποσοστού των δανείων έχουν περιοριστεί αισθητά και είναι προφανές ότι η περίπτωση του Πετζετάκι αποτελεί πρόκριμα για τα όσα θα επακολουθήσουν στο μέλλον.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η σταθερή αποφυγή κατά το παρελθόν των τραπεζών να δεχτούν να πουλήσουν τα προβληματικά δάνεια σε distress funds είχε ως αποτέλεσμα να δημιουργούνται στρεβλώσεις στην αγορά.
Και αυτό διότι οι εταιρίες συνέχιζαν να λειτουργούν με όρους και πρακτικές εκτός αγοράς προκαλώντας προβλήματα και σε υγιείς εταιρίες. Στις προβληματικές εταιρίες οι τράπεζες προκειμένου να αποφύγουν τη διαγραφή χρεών εφάρμοζαν την τακτική των τιτλοποιήσεων των απαιτήσεων τους δηλαδή έκαναν τις δανειακές απαιτήσεις μετοχές τις οποίες προσέφεραν σε SPV προκειμένου να κερδίσουν χρόνο και να γράψουν τις ζημίες στο μέλλον όπου ήλπιζαν ότι θα έχουν λίπος.
Σήμερα η κατάσταση βέβαια είναι εντελώς διαφορετική και η πρακτική της μετοχοποίησης χρεών ή της έμμεσης μετατροπής μέσω μετατρέψιμων ομολογιακών δανείων δεν έχει ουσιαστικό νόημα.
Και αυτό διότι είναι τέτοιος ο όγκος των προβληματικών δανείων και τόσο κακή η συνολική κατάσταση στην αγορά που τέτοιες κινήσεις μετατρέπονται γρήγορα σε μπούμερανγκ.
Επισημαίνεται ότι την τελευταία περίοδο πλήθος στελεχών distress funds είτε ξένων είτε ελληνικών με ξένο μανδύα κάνουν την εμφάνισή τους στην αγορά. Και κάποιοι δεν αποκλείουν και το ενδεχόμενο να δούμε όταν και αν βελτιωθεί η κατάσταση και οι ίδιες οι τράπεζες προκειμένου να ανακτήσουν τις απώλειές τους να λειτουργούν έμμεσα ως distress funds.
Δηλαδή να μετέχουν σε εταιρίες που θα αγοράζουν τα δάνεια από τις ίδιες με την προοπτική να εξυγιάνουν τις εταιρίες και στο μέλλον να τις πουλήσουν καθαρές.
Σε κάθε περίπτωση καλά πληροφορημένες πηγές αναφέρουν ότι παρά την κρίση υπάρχει ουσιαστικό ενδιαφέρον από distress funds για αγορά ελληνικών εταιριών.
Ο χρήσιμος ρόλος
Και όσο και αν αυτού του είδους τα χαρτοφυλάκια πολλές φορές λειτουργούν ως κοράκια η παρουσία τους θεωρείται απαραίτητη για την εξυγίανση της αγοράς. Άλλωστε είναι προτιμότερο μια εταιρία να τεμαχιστεί και να πουληθεί ή ακόμα καλύτερα να εξυγιανθεί και να λειτουργήσει σε συνθήκες ομαλότητας παρά να βάλει λουκέτο.
Και δυστυχώς σε μια αγορά όπου η τραπεζική χρηματοδότηση είναι ανύπαρκτη το λουκέτο αποτελεί αναπόφευκτη κατάληξη επιχειρήσεων με χρηματοοικονομικά προβλήματα.
Η πιστωτική στενότητα αναμένεται να συνεχιστεί και τους επόμενους μήνες δεδομένης της διαρκούς πτώσης της οικονομικής δραστηριότητας αλλά και των πιέσεων που ασκούνται στο μέτωπο της χρηματοδότησης του ενεργητικού των πιστωτικών ιδρυμάτων τα οποία με τις καλύτερες των προσδοκιών δεν αναμένεται να έχουν ολοκληρώσει την ανακεφαλαιοποίησή τους μέχρι το Σεπτέμβριο. Μια ανακεφαλαιοποίηση που προσδοκάται ότι θα έχει θετικές επιδράσεις και στην πραγματική οικονομία χωρίς όμως αυτό να μπορεί να θεωρηθεί δεδομένο.
Στο διάστημα που απομένει μέχρι το Σεπτέμβριο είναι δεδομένο ότι προβλήματα ρευστότητας θα προκύψουν και για επιχειρήσεις που εμφανίζονται υγιείς ενώ όσες βρίσκονται σε δύσκολη θέση θα βρεθούν σε ακόμα δυσκολότερη.
Και σε αυτό το διάστημα οι προϋποθέσεις επένδυση των distress funds θα γίνουν ακόμα ευνοϊκότερες. Η κινητικότητα των distress funds εντοπίζεται σε βιομηχανικές επιχειρήσεις με αξιόλογα προϊόντα, στο real estate, στα ξενοδοχεία και στη λιανική πώληση (και στα super markets) χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν εξετάζουν κάθε ευκαιρία που προκύπτει ανεξαρτήτως κλάδου.