Μετασχηματίζεται το τραπεζικό σύστημα και από το φθινόπωρο αποκτά νέα δομή, αφού η διαδικασία ανακεφαλαιοποίησης που πραγματοποιείται στους επόμενους μήνες, θα καταλήξει σε τράπεζες πολλών ταχυτήτων.
Η εικόνα της αγοράς μεταβάλλεται πλήρως, εκτιμούν τραπεζικοί παράγοντες που «βλέπουν» κινήσεις συνένωσης, εθελοντικές ή μη, καθώς και συμμετοχή νέων επενδυτικών δυνάμεων στο εγχώριο σύστημα.
Οι βάσεις των αλλαγών τίθενται τις επόμενες ημέρες και το αργότερο ώς τις 20 Απριλίου, καθώς στο διάστημα αυτό, θα εκδοθεί η πράξη νομοθετικού περιεχομένου με όλες τις κρίσιμες παραμέτρους της ανακεφαλαιοποίησης ώστε να ξεκινήσει η σχετική διαδικασία εξεύρεσης ιδιωτικών κεφαλαίων.
Το τελευταίο διάστημα εντάθηκαν οι διεργασίες, στο προσκήνιο και το παρασκήνιο, για τη διαμόρφωση των όρων της ανακεφαλαιοποίησης, με την αγωνία να παραμένει στους τραπεζικούς κύκλους, παρά τις θετικές ενδείξεις ότι το πλαίσιο που θα τεθεί, θα ευνοεί πράγματι τη διατήρηση του ιδιωτικού χαρακτήρα των τραπεζών.
Σε κάθε περίπτωση, από την έγκριση των capital plans ώς τα τέλη του μήνα, από την Τράπεζα της Ελλάδος, θα γίνει η πρώτη διάκριση των τραπεζών σε βιώσιμες ή μη, όπου βιώσιμες είναι αυτές που δεν έχουν ρεαλιστικά και εφαρμόσιμα σχέδια κεφαλαιακής ενίσχυσης.
Η αξιολόγηση των capital plans που ήδη έχουν υποβληθεί στην αρχική μορφή τους, αποτελεί μια δυναμική διαδικασία κατά την οποία οι διοικήσεις των τραπεζών θα κληθούν να εκπονήσουν ένα ρεαλιστικό σχεδιασμό που θα υποβληθεί στη βάσανο του ελέγχου και από τον εξειδικευμένο οίκο Bain &Co.
Ετσι, το τελικό αποτέλεσμα για το χαρακτηρισμό μιας τράπεζας θα έχει περάσει από «σαράντα κύματα», σημειώνουν τραπεζικά στελέχη, επισημαίνοντας ότι την τελική μορφή τους θα λάβουν τα capital plans όταν ανακοινωθούν οι πολυαναμενόμενοι όροι της ανακεφαλαιοποίησης.
Προσέλκυση επενδυτών
Τα τραπεζικά επιτελεία έχουν, πάντως, ξεκινήσει επαφές με στόχο την προσέλκυση επενδυτών, επιδιώκοντας να πιάσουν το στόχο του 10% στην ιδιωτική συμμετοχή, προκειμένου να αποφύγουν το στενό εναγκαλισμό του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.
Στην κατεύθυνση αυτή, συζητήσεις με πιθανούς αναδόχους και θεσμικά χαρτοφυλάκια πραγματοποιούνται ειδικά τον τελευταίο μήνα, ενώ την εμφάνισή τους στην εγχώρια αγορά, κάνουν επενδυτικά κεφάλαια που πρωτοεμφανίζονται στη χώρα. Η κεντρική τράπεζα, πάντως, έχει διαμηνύσει ότι ο έλεγχος των πιθανών επενδυτών θα είναι αυστηρός αναφορικά με την αξιοπιστία τους και την προέλευση των κεφαλαίων που κομίζουν.
Βιώσιμες και μη
Η διάκριση σε βιώσιμες ή μη έχει σημασία και στο μέρος της ρευστότητας αφού η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα χρηματοδοτεί η ίδια μόνο τις βιώσιμες και θα παραπέμπει στην ΤτΕ τις άλλες για άντληση κεφαλαίων από τον ELA. Το δεύτερο ορόσημο είναι η διαφοροποίηση των βιώσιμων σε όσες συγκεντρώσουν ιδιωτικά κεφάλαια σε ποσοστό άνω του 10% ή μη.
Οι δεύτερες θα τεθούν υπό τον έλεγχο του ΤΧΣ όσον αφορά τη διοίκησή τους, ενώ για τις πρώτες, η παρέμβαση θα είναι «ελαστικότερη».
Μια σειρά από στοιχεία, όπως η τιμή των αυξήσεων κεφαλαίου, τα warrants που θα δοθούν στους ιδιώτες μετόχους και η αντιστοιχία με τις μετοχές που θα μπορούν να λάβουν στο μέλλον και σε ποια τιμή και τα εργαλεία με τα οποία θα γίνει η κεφαλαιακή ενίσχυση, ανάλογα και με την προέλευση των απωλειών είναι εξαιρετικά κρίσιμα για την προσέλκυση επενδυτών που χρειάζεται ο κλάδος και γενικότερα η οικονομία, αλλά και για τη δυνατότητα του δημοσίου να αναπληρώσει τη δική του επένδυση στις τράπεζες μέσα στα επόμενα χρόνια, ελαφρύνοντας το βάρος για το φορολογούμενο.
Αξιοποίηση του οφέλους
Δεκτό έγινε, σύμφωνα με πληροφορίες, το αίτημα των τραπεζών για την αξιοποίηση του οφέλους που προκύπτει από τον αναβαλλόμενο φόρο, στα εποπτικά τους κεφάλαια.
Πρόκειται για ποσό που υπολογίζεται μεταξύ 4 και 5 δισ. ευρώ συνολικά και ωφελεί τα πιστωτικά ιδρύματα σε βάθος χρόνου. Τη ρύθμιση που ισχύει σε Ιταλία και Ισπανία, ενώ υπάρχει σχετικός Κανονισμός της Ε.Ε. είχε αποδεχθεί ο προηγούμενος υπουργός Οικονομικών, Ευάγγελος Βενιζέλος, αλλά η θέση της σε ισχύ με νομοθετική παρέμβαση είχε μείνει σε εκκρεμότητα και αναμένεται να προχωρήσει τις επόμενες ημέρες.
Ηδη έχει θεσμοθετηθεί η δυνατότητα των τραπεζών να αποσβέσουν τη ζημία από το haircut των ομολόγων σε βάθος χρόνου.
Δεν υπάρχει περιθώριο «κουρέματος» των δανείων
Δεν υπάρχει περιθώριο «κουρέματος» των δανείων των ιδιωτών, επανέλαβε χθες ο υπουργός Οικονομικών, Φίλιππος Σαχινίδης, τονίζοντας ότι δεν είναι δυνατόν να προκληθούν νέες ζημίες στις τράπεζες.
Μιλώντας στην πρωινή εκπομπή της ΝΕΤ, ο υπουργός έκλεισε το θέμα του «κουρέματος» που επανέρχεται στο προσκήνιο από διαφορετικές πολιτικές δυνάμεις και αναμένεται να αποτελέσει επιχείρημα στην προεκλογική φαρέτρα ορισμένων κομμάτων.
Η πλευρά των τραπεζών έχει επισημάνει ότι και μόνο η έννοια του «κουρέματος» οφειλών θα έχει επιπτώσεις στα κεφάλαια και τη ρευστότητα του συστήματος, ανοίγοντας ακόμη και πριν από την εφαρμογή του τον ασκό του Αιόλου με τις προσδοκίες που καλλιεργεί στους δανειολήπτες. Είναι ενδεικτικό ότι και η τροπολογία για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά που έφερε στη Βουλή το υπουργείο Εργασίας προσέκρουσε στις αντιρρήσεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και αποσύρθηκε μέχρι νεωτέρας.
Οι ρυθμίσεις στις οποίες αναφέρονται εκπρόσωποι πολιτικών δυνάμεων, αλλά και φορέων της αγοράς γίνονται κατά κόρον, ειδικά τον τελευταίο ενάμιση χρόνο από τις ίδιες τις τράπεζες και αφορούν καθυστερούμενα ή ακόμη και ενήμερα δάνεια, επισημαίνει η πλευρά των τραπεζιτών.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις, πρόκειται για το ένα στα τρία δάνεια και οι ρυθμίσεις αυτές περιλαμβάνουν κατά κύριο λόγο επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής με μείωση της δόσης ακόμη και κατά το ήμισυ, ενώ στο 50% όσων ήδη ρυθμίστηκαν η παρέμβαση γίνεται ως και τρίτη φορά, προκειμένου να βρεθεί κάποια χρυσή τομή και να διευκολυνθεί η εξυπηρέτηση του δανείου.
Σε εξαιρετικές περιπτώσεις δανειοληπτών που αντιμετωπίζουν πρόβλημα επιβίωσης είναι προφανές ότι οι τράπεζες κινούνται ανάλογα, επιδεικνύοντας κοινωνική ευαισθησία ή πάντως ρεαλισμό με την έννοια ότι υφίσταται αριθμός δανειοληπτών που η είσπραξη των οφειλομένων έχει καταστεί αδύνατη.
Εν όψει της επιδείνωσης των συνθηκών ύφεσης και της υποχώρησης των εισοδημάτων, και η πλευρά των τραπεζών εκφράζει ανησυχία για τον τρόπο διαχείρισης των καθυστερήσεων το επόμενο διάστημα, Και κατά την εφαρμογή, πάντως, του νόμου Κατσέλη που αφορά συγκεκριμένες περιπτώσεις δανειοληπτών, μόνο το 50% των αιτήσεων δικαιώνεται ώστε η υπαγωγή σε ρυθμίσεις που γίνεται σε συνεργασία με τις τράπεζες να είναι πιο αποτελεσματική.
Πιέζει για συγκέντρωση η τρόικα
Στο περιβάλλον συνολικών αλλαγών του συστήματος, τρόικα και ΤτΕ εκτιμάται ότι θα πιέσουν ακόμη περισσότερο προς τη συγκέντρωση του κλάδου, ακόμη και με αναγκαστικές σε ένα βαθμό συγχωνεύσεις ή καλύτερα απορροφήσεις ασθενέστερων πιστωτικών ιδρυμάτων από μεγαλύτερες, προκειμένου να εξορθολογιστεί η αγορά και να γίνει κατά το δυνατόν περιορισμένη χρήση κρατικών κεφαλαίων.
Κινήσεις συγχώνευσης αναμένεται ότι θα επιχειρηθούν και από μεγαλύτερους του κλάδου παρά τη «δυσπιστία» που έχει ενσκήψει στις διοικήσεις των περισσότερων πιθανών συνδυασμών.
Ανοικτό παραμένει το θέμα των δύο κρατικών τραπεζών, της Atebank και του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου με πιθανότερο σενάριο τουλάχιστον για την πρώτη, του διαχωρισμού του μη υγιούς μέρους, ώστε να ανακεφαλαιοποιηθεί κατά τα λοιπά από το ΤΧΣ, με στόχο της τρόικας για αμφότερες τις περιπτώσεις την ιδιωτικοποίηση με κάποιον τρόπο.
Οσον αφορά την κατηγορία των τραπεζών που θα κριθούν μη βιώσιμες, υφίσταται πλαίσιο εξυγίανσης και μάλιστα, μετά την περίπτωση της Proton, πιο αποτελεσματικό.
Εκτιμήσεις της τραπεζικής αγοράς, ακριβώς με βάση και την εμπειρία της Proton, κάνουν λόγο για προσπάθεια εφεξής να αποφευχθούν ανάλογες – ακριβές – διασώσεις. Ετσι, όπου είναι δυνατή η συνένωση με ισχυρότερη τράπεζα ή άλλος τρόπος διευθέτησης του προβλήματος, θα προτιμηθεί.
ΑΝNA ΔΟΓΑ – adoga@naftemporiki.gr