Οι τράπεζες αποφεύγουν τις εκτενείς αναδιαρθρώσεις και τα μεγάλα επιχειρηματικά σχέδια, και επικεντρώνονται στο «νοικοκύρεμα», καθώς οι πιέσεις από την ευρύτερη οικονομία εντείνονται και νέοι κανονισμοί επιδεινώνουν την εικόνα των ισολογισμών τους, σύμφωνα με την πρόσφατη έρευνα της Ernst & Young με τίτλο European Banking Barometer
Όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση, ο δανεισμός προς όλους τους βασικούς κλάδους της οικονομίας μειώνεται, ενώ οι τράπεζες προβλέπουν αύξηση των πτωχεύσεων σε όλους τους βασικούς τομείς στην Ευρώπη.
O Γιώργος Παπαδημητρίου, επικεφαλής των συμβουλευτικών υπηρεσιών της Ernst & Young στην Νοτιοανατολική Ευρώπη σχολιάζει: Την ώρα που οι ελληνικές και οι κυπριακές τράπεζες αντιμετωπίζουν σημαντικές προκλήσεις και εργάζονται συστηματικά, εν μέσω του τέταρτου κατά σειρά για την Ελλάδα έτους ύφεσης, για την οριστικοποίηση των πλάνων επανακεφαλαιοποίησής τους, παρατηρούμε ότι και σε Ευρωπαϊκό πλέον επίπεδο οι τράπεζες παραμένουν ιδιαίτερα προβληματισμένες έως και απαισιόδοξες για τις προοπτικές ανάπτυξης το 2012. Το ευρύτερο μακροοικονομικό περιβάλλον όσο και το αυξανόμενο επερχόμενο εποπτικό πλαίσιο, το οποίο αναμένεται σύμφωνα με εκτιμήσεις των τραπεζών να επηρεάσει αρνητικά την απόδοση ιδίων κεφαλαίων του κλάδου, δημιουργούν ένα αρνητικό μείγμα».
Ο Marcel Van Loo, Leader for Banking and Capital Markets της Ernst & Young για την Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή, την Ινδία και την Αφρική (ΕΜΕΙΑ) σχολίασε: «Ουσιαστικά οι τράπεζες οδηγούνται σε υποχρεωτική «δίαιτα». Από τη μια πλευρά τους ζητείται να αυξήσουν την κεφαλαιακή τους επάρκεια ενώ από την άλλη βρίσκονται αντιμέτωπες με τη συνεχιζόμενη μακροοικονομική αστάθεια, η οποία έχει πλέον αντίκτυπο στα δανειακά τους χαρτοφυλάκια, αυξάνοντας τον κίνδυνο χρεοστασίων σε όλο το φάσμα της οικονομίας. Ενώ είναι γεγονός ότι η αύξηση των καταθέσεων και οι παρεμβάσεις της ΕΚΤ επηρεάζουν θετικά την ρευστότητα των τραπεζών, οι αυξημένες κεφαλαιακές απαιτήσεις θα αποτρέψουν τη χαλάρωση των πιστωτικών πολιτικών. Οι τράπεζες προβληματίζονται για τις επιπτώσεις αυτής της κατάστασης στην πραγματική οικονομία, καθώς δεν είναι σε θέση σήμερα να λειτουργήσουν ως κινητήρια δύναμη για την οικονομία.»
Προβλέπεται αύξηση των κρουσμάτων αδυναμίας πληρωμής (χρεωκοπίας)
Οι ευρωπαϊκές τράπεζες αναμένουν αύξηση των περιπτώσεων αδυναμίας πληρωμής (χρεωκοπίας) σε όλο το φάσμα της οικονομίας. Ο προβληματισμός είναι εντονότερος για τους κλάδους των κατασκευών, όπου το 46% των τραπεζών βλέπουν αύξηση των χρεωκοπιών. Ακολουθούν η αυτοκινητοβιομηχανία, το εταιρικό (corporate) real estate, οι υπηρεσίες και οι μεταφορές, όπου το 38% των τραπεζών αναμένουν αύξηση των χρεωκοπιών. Οι κλάδοι των χημικών, των φαρμακευτικών και των υπηρεσιών κοινής ωφέλειας θεωρούνται ως οι πιο υγιείς, αν και οι τράπεζες σε όλη την Ευρώπη βλέπουν τον κίνδυνο των χρεωκοπιών να αυξάνεται.
Η αναχρηματοδότηση αποτελεί πρόκληση, ιδιαίτερα στο real estate και τις κατασκευές
Οι τράπεζες υιοθετούν αυστηρότερες πιστωτικές πολιτικές σε όλους τους κλάδους της οικονομίας, υπάρχει όμως υψηλός βαθμός συσχέτισης μεταξύ των κλάδων που περιμένουν χρεωκοπίες και αυτών όπου περιορίζονται τα δάνεια, όπως στο real estate, τις κατασκευές, τις υπηρεσίες, τις μεταφορές και τις υποδομές.
Ο δανεισμός θα συρρικνωθεί περισσότερο στους κλάδους του εταιρικού (corporate) real estate και των κατασκευών, όπου 40% των τραπεζών βλέπουν ακόμη πιο περιορισμένες πιστωτικές πολιτικές. Η τάση όμως αυτή δεν είναι ομοιόμορφη σε όλη την Ευρώπη. 61% των τραπεζών στην Πολωνία και τις Σκανδιναβικές χώρες αναμένουν περιορισμό των πιστώσεων προς το εταιρικό (corporate) real estate, ενώ αντίθετα 75% των τραπεζών στη Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο δε βλέπουν συρρίκνωση.
Ο Steven Lewis, Director του Global Banking and Capital Markets team της Ernst & Young, σχολίασε: «Ενώ ο δανεισμός προς το corporate real estate αποτελούσε αναμενόμενο σημείο πίεσης για τις τράπεζες εδώ και καιρό, η ένταση του αντίκτυπου δεν ήταν η ίδια σε όλη την Ευρώπη. Βλέπουμε σήμερα τις πιο συνετές πιστωτικές πολιτικές που εφαρμόσθηκαν τα τελευταία δυο χρόνια σε αγορές όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γερμανία να υιοθετούνται από τις τράπεζες στην υπόλοιπη Ευρώπη.»
Το αυξημένο κόστος του χρήματος θα μετακυλισθεί στην πραγματική οικονομία
Το 44% των τραπεζών στην Ευρώπη περιμένουν ότι η Βασιλεία ΙΙΙ θα περιορίσει το δανεισμό προς την πραγματική οικονομία. Ο προβληματισμός είναι πιο έντονος στην Αυστρία (74%) και τη Γερμανία (63%). Αντίστοιχα, το 67% των τραπεζών αναμένουν ότι η Βασιλεία ΙΙΙ θα αυξήσει το κόστος των πιστώσεων για τους πελάτες.
Το ποσοστό αυξάνεται σε 94% για τις Αυστριακές τράπεζες, 85% για τις Σκανδιναβικές και 80% για τις Πολωνικές. Όμως, οι τράπεζες δεν είναι βέβαιες ότι θα μπορέσουν να μετακυλήσουν ολόκληρη την αύξηση του πιστωτικού κόστους στους πελάτες τους: 45% των τραπεζών προβλέπουν ότι η Βασιλεία ΙΙΙ θα μειώσει και την κερδοφορία τους.
Ο Steven Lewis παρατηρεί σχετικά: «Αν και το 41% των τραπεζών προβλέπει αύξηση των καταθέσεων, ο συνδυασμός της μακροοικονομικής αβεβαιότητας, της συνεχιζόμενης πίεσης στην χρηματοδότηση από τη διατραπεζική και της κεφαλαιακής στενότητας θα οδηγήσουν σε μείωση των πιστώσεων και αύξηση του κόστους δανεισμού, τόσο για τις ίδιες τις τράπεζες, όσο και για τους πελάτες τους.»
Σημαντικά σχέδια καθώς οι τράπεζες εστιάζουν στο «νοικοκύρεμα»
Οι τρεις βασικές προτεραιότητες για τις τράπεζες φέτος είναι η διαχείριση κινδύνων, η Βασιλεία ΙΙΙ και ο περιορισμός των μη βασικών δαπανών. Ακολουθούν ο περιορισμός των γενικών εξόδων και ο εξορθολογισμός των διαδικασιών.
Αντίθετα, η μετεγκατάσταση δραστηριοτήτων και η ανάπτυξη νέων αγορών βρίσκονται πολύ χαμηλά στις προτεραιότητες των τραπεζών. Ενδιάμεσες προτεραιότητες περιλαμβάνουν επανεκτίμηση του χαρτοφυλακίου των προϊόντων, αναδιάρθρωση ή δημιουργία νέων επιχειρηματικών τομέων, διάθεση περιουσιακών στοιχείων και θεσμοθέτηση νέων συστημάτων αμοιβών.
Ο Steven Lewis παρατηρεί: «Σε όλη την Ευρώπη σήμερα οι τράπεζες αξιολογούν τα κόστη, τους κινδύνους και το ρυθμιστικό περιβάλλον ως τις κορυφαίες τους προτεραιότητες. Αυτό είναι αναμενόμενο δεδομένων των προκλήσεων που αντιμετωπίζει η Ευρωζώνη. Σε όλες τις αγορές οι τράπεζες εστιάζουν στο να λύνουν προβλήματα και να αντιδρούν στα γεγονότα και όχι στον προληπτικό σχεδιασμό αναπτυξιακών στρατηγικών».
Η πίεση για συγχωνεύσεις θα αυξηθεί
Πάνω από τις μισές τράπεζες βλέπουν ότι η πίεση προς την κατεύθυνση των συγχωνεύσεων θα αυξηθεί κατά το επόμενο εξάμηνο, με εξαίρεση το Ηνωμένο Βασίλειο όπου το ποσοστό είναι 24%. Η εικόνα αυτή είναι εντονότερη μεταξύ των Αυστριακών και Ισπανικών τραπεζών όπου το 75% προβλέπει αύξηση της πίεσης για συγχωνεύσεις κατά το επόμενο εξάμηνο. Μεσο-μακροπρόθεσμα το 74% των Γερμανικών τραπεζών αναμένει αύξηση των πιέσεων.
Ο Steven Lewis σχολιάζει: «Στις αγορές όπου το τραπεζικό σύστημα παραμένει σχετικά κατακερματισμένο η πίεση για συγχωνεύσεις θα είναι αναμφίβολα σημαντική κατά τους επόμενους έξι μήνες. Οι μικροί «παίκτες» θα δυσκολεύονται να λειτουργήσουν σε ένα περιβάλλον εντάσεως κεφαλαίου εκτός αν έχουν καταλάβει ένα πολύ εξειδικευμένο τμήμα της αγοράς. Μια ακόμη ένδειξη των πιέσεων αυτών είναι και το γεγονός ότι μια στις τέσσερις τράπεζες αναφέρουν ότι περιμένουν αύξηση των πωλήσεων περιουσιακών στοιχείων κατά τους επόμενους έξι μήνες.»
Η διαπραγμάτευση τίτλων αποτελεί βασικό προβληματισμό για τις περισσότερες τράπεζες
Οι τράπεζες ανησυχούν ιδιαίτερα για τον τομέα διαπραγμάτευσης χρεογράφων. Το 30% των τραπεζών θεωρεί ότι οι προοπτικές στο χώρο αυτό είναι αρνητικές.
«Δεν είναι τυχαίο ότι οι τράπεζες προβληματίζονται όταν βρίσκονται αντιμέτωπες με πολλαπλές αλλαγές στο ρυθμιστικό πλαίσιο καθώς και την ενδεχόμενη επιβολή του φόρου στις χρηματοπιστωτικές (τραπεζικές) συναλλαγές. Δεδομένου ότι τα περιθώρια κέρδους στον τομέα αυτόν είναι συμπιεσμένα, το μέγεθος και η αποτελεσματικότητα θα αποκτήσουν ακόμη μεγαλύτερη σημασία» παρατηρεί ο Steven Lewis.
Η Ευρωπαϊκή τραπεζική αγορά είναι διχασμένη σχετικά με τις προοπτικές για το 2012
Οι Αυστριακές, οι Γερμανικές και οι Ισπανικές τράπεζες προβληματίζονται περισσότερο και είναι οι πιο απαισιόδοξες από τις υπόλοιπες τράπεζες της Ευρώπης για τις προοπτικές του πρώτου εξαμήνου του 2012. Μόνο οι τράπεζες της Πολωνίας ήταν ομόφωνα θετικές σχετικά με την τρέχουσα κατάσταση, ενώ οι Ολλανδικές και Πολωνικές τράπεζες είναι οι πιο αισιόδοξες για τις προοπτικές του πρώτου εξαμήνου του 2012.
Εξαιρετικό άρθρο, που αποσαφηνίζει τη συστημικότητα και το μέγεθος της Ευρωπαϊκής τραπεζικής κρίσης. Σκεφτείτε, τί προβλήματα έχουν οι Ελληνικές τράπεζες λόγω ειδικών παραμέτρων που επικρατούν στη χώρα μας.
Εκτίμησή μου είναι ότι, αναπόφευκτα, εντός διετίας το αργότερο, θα πραγματοποιηθεί κολοσσιαία ανακεφαλαιοποίηση και ΑΠΟΜΟΧΛΕΥΣΗ του Ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος. Κοινώς, θα γίνει … reset!