Απώλειες κατά πολύ μεγαλύτερες από αυτές τις οποίες υπέστησαν τα ασφαλιστικά ταμεία με το «κόλπο γκρόσο» του Χρηματιστηρίου, το 1999, προκαλεί η συμμετοχή τους στο «κούρεμα» του προγράμματος ανταλλαγής ελληνικού χρέους (PSI). Οι φορείς κοινωνικής ασφάλισης θα χάσουν περισσότερα από 11 δισ. ευρώ συρρικνώνοντας στο ήμισυ την κινητή περιουσία τους. Τραγικό γεγονός αποτελεί ότι η κυβέρνηση Παπαδήμου και οι πολιτικές ηγεσίες των συναρμόδιων υπουργείων Οικονομικών και Εργασίας δεν έχουν διασφαλίσει ότι θα υπάρξει ολική -ή μερική, έστω- κάλυψη των δραματικών απωλειών για τα Ταμεία, οι οποίες θεωρείται βέβαιο ότι θα οδηγήσουν εντός των αμέσως επόμενων μηνών στη δημιουργία ενός νέου ασφαλιστικού συστήματος χορήγησης… συντάξεων – ρεγάλο.
Από τα 15 Ταμεία και φορείς του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης, μέχρι χθες το απόγευμα οι διοικήσεις 9 εξ αυτών είπαν οριστικά «ναι» στη συμμετοχή στο PSI, ενώ οι υπόλοιπες 6 απάντησαν αρνητικά. Συγκεκριμένα, θετική απόφαση (ως επί το πλείστον κατά πλειοψηφία) έλαβαν τα μέλη των διοικητικών συμβουλίων του ΙΚΑ, του ΟΠΑΔ, του ΟΓΑ, του Μετοχικού Ταμείου Πολιτικών Υπαλλήλων (ΜΤΠΥ), του ΤΑΥΤΕΚΩ (των πρώην ΔΕΚΟ και τραπεζών), του ΕΤΕΑΜ (πρώην ΤΕΑΜ), του Ταμείου Πρόνοιας Δημόσιων Υπαλλήλων (ΤΠΔΥ), του Οργανισμού Ασφάλισης Ελεύθερων Επαγγελματιών (ΟΑΕΕ) καθώς και της ΑΕΔΑΚ των ασφαλιστικών ταμείων. Οι φορείς αυτοί διαθέτουν στο σύνολό τους ομόλογα Ελληνικού Δημοσίου ονομαστικής αξίας 3,13 δισ. ευρώ. Μετά την εθελοντική συμμετοχή τους στο «κούρεμα» η αξία τους θα μειωθεί στο 1,45 δισ. ευρώ.
Αντίθετα, αρνητικές με τη συμμετοχή στο «κούρεμα» ήταν οι αποφάσεις των διοικητικών συμβουλίων του Ενιαίου Ταμείου Ασφάλισης Αυτοαπασχολουμένων (ΕΤΑΑ), του Ταμείου Πρόνοιας Ιδιωτικού Τομέα (ΤΑΠΙΤ), του Ταμείου Επικουρικής Ασφάλισης Δημόσιων Υπαλλήλων (ΤΕΑΔΥ), του Ταμείου Επικουρικής Ασφάλισης Ιδιωτικού Τομέα, του Ενιαίου Ταμείου Ασφάλισης Προσωπικού στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης (ΕΤΑΠ – ΜΜΕ) και του ΤΕΑΠΑΣΑ, δηλαδή του φορέα των ενστόλων. Οι φορείς αυτοί διαθέτουν, συνολικά, 3,4 δισ. ευρώ (μέσω του PSI θα μειώνονταν στα 1,59 δισ. ευρώ).
Επίσης, περίπου 14 δισ. ευρώ από κινητές αξίες σχεδόν όλων των ασφαλιστικών ταμείων είναι κατατεθειμένα στην Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ). Τα αποθεματικά αυτά είναι τοποθετημένα σε ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου και είναι βέβαιο ότι θα οδηγηθούν στο PSI, αφού με βάση την ισχύουσα νομοθεσία οι τύχες τους βρίσκονται στα χέρια της διοίκησης της ΤτΕ. Μετά το «κούρεμα», λοιπόν, η αξία τους θα μειωθεί στα 6,51 δισ. ευρώ.
Διαμάχη τσάρου – «ανυπάκουων»
Με βάση τις πρώτες εκτιμήσεις, τα ομόλογα των «ανυπάκουων», κατά τα αρμόδια κυβερνητικά στελέχη, ασφαλιστικών ταμείων θα οδηγηθούν ετσιθελικά στη διαδικασία του «κουρέματος», εάν μέχρι σήμερα το βράδυ το ποσοστό συμμετοχής των κατόχων ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου στο PSI δεν ξεπεράσει το στόχο του 90%. Το συμπέρασμα αυτό προκύπτει και από τις χθεσινές δηλώσεις του υπουργού Οικονομικών Ευάγγελου Βενιζέλου, ο οποίος εξαπέλυσε δριμύ «κατηγορώ» σε βάρος όσων διοικητικών συμβουλίων αρνήθηκαν την εθελοντική συμμετοχή στο πρόγραμμα ανταλλαγής ελληνικού χρέους. Ο κ. Βενιζέλος υποστήριξε ότι αν αποτύχει το PSI θα καταρρεύσουν και τα ασφαλιστικά ταμεία. Πρόσθεσε, δε, πως οι διοικήσεις αυτών των φορέων παίρνουν τους ασφαλισμένους και τους συνταξιούχους στο λαιμό τους για συνδικαλιστικούς και κομματικούς λόγους, σημειώνοντας ότι «αυτές δεν είναι συμπεριφορές εθνικά υπεύθυνες».
Οι δηλώσεις Βενιζέλου προκάλεσαν την αντίδραση συνδικαλιστικών φορέων, με το δευτεροβάθμιο φορέα των δημοσιογράφων (ΠΟΕΣΥ) να αναφέρει στη γραπτή ανακοίνωση ότι «το δ.σ. της ΠΟΕΣΥ τάσσεται στο πλευρό των μελών του διοικητικού συμβουλίου του ΕΤΑΠ – ΜΜΕ και στηρίζει την απόφαση για τη μη ένταξη του Ταμείου στο “κούρεμα” των αποθεματικών. Μας αφήνει άφωνους ο υπουργός Οικονομικών κ. Ευάγγελος Βενιζέλος, ο οποίος μετά τους εκβιαστικούς, απειλητικούς “λεονταρισμούς” εναντίον όσων αρνούνται το κούρεμα, στη σύσκεψη με τα προεδρεία των ασφαλιστικών ταμείων ομολόγησε με “χατζηαβατική” λογική ότι “οι κοινοτικοί εταίροι μας δεν μας αφήνουν να κάνουμε τίποτα για το κοινωνικό κράτος”, όπως αποκάλυψε στη ΝΕΤ ο πρόεδρος του ΕΤΑΠ – ΜΜΕ, Κώστας Τσουπαρόπουλος … Η Ομοσπονδία απέστειλε εξώδικο (και) στην Τράπεζα της Ελλάδος καλώντας την να λάβει άμεσα όλα τα απαραίτητα μέτρα για την προστασία των κεφαλαίων, επιφυλασσόμενη κάθε νομίμου δικαιώματός της για την αποτροπή οποιασδήποτε απομείωσής τους… Είμαστε αντίθετοι διότι το “κούρεμα” προβλέπεται μόνο για ιδιώτες επενδυτές και όχι για ΝΠΔΔ, όπως είναι τα ασφαλιστικά ταμεία, ενώ δεν διασφαλίζεται η αναπλήρωση των απωλειών».
Καμιά «ασπίδα προστασίας»
Η θέση της ηγεσίας της ΠΟΕΣΥ καθώς και της συντριπτικής πλειονότητας των σωματείων περί μη διασφάλισης των απωλειών τις οποίες θα υποστούν τα ασφαλιστικά ταμεία από το «κούρεμα» επιβεβαιώνεται από το περιεχόμενο του πρόσφατου Μνημονίου 2. Η μοναδική πρόβλεψη την οποία έχει λάβει η κυβέρνηση αφορά στη σύσταση ανώνυμης εταιρίας αποκλειστικού σκοπού με την επωνυμία «Ταμείο Στήριξης Ασφαλιστικού Συστήματος Α.Ε.», η οποία αποκλειστικό σκοπό θα έχει την αξιοποίηση ακίνητης περιουσίας για τη στήριξη του ασφαλιστικού. Πέραν τούτου (μέχρι στιγμής τουλάχιστον) ουδέν νεότερο υπάρχει από τους αρμόδιους υπουργούς…
Κανένα κυβερνητικό στέλεχος δεν έχει ξεκαθαρίσει με ποιο τρόπο θα στηριχθούν τα Ταμεία τα οποία, είτε οικειοθελώς είτε με το «έτσι θέλω», τελικά θα υποστούν δραματικές απώλειες από το «κούρεμα» των ομολόγων τους. Οι ασφαλισμένοι και οι συνταξιούχοι έχουν ακούσει μόνο γενικόλογες και αόριστες υποσχέσεις οι οποίες, φυσικά, αντί να μειώνουν, αντιθέτως εντείνουν τις ανησυχίες όλων, με δεδομένο άλλωστε ότι η διαρκώς αυξανόμενη ύφεση σε συνδυασμό με την ανεργία και τις συνεχιζόμενες μειώσεις μισθών στον ιδιωτικό τομέα συρρικνώνουν διαρκώς τα έσοδα των φορέων κοινωνικής ασφάλισης. Εάν η κυβέρνηση Παπαδήμου δεν αποσαφηνίσει το σχέδιό της για την επόμενη ημέρα του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης, τότε οι συνέπειες του «κουρέματος» και της κρίσης, που καθημερινά λαμβάνει όλο και μεγαλύτερες διαστάσεις, μέσα στο καλοκαίρι θα οδηγήσουν σε ένα νέο συνταξιοδοτικό περικόπτοντας δραματικά τις ήδη ψαλιδισμένες, δραστικά, παροχές, όπως άλλωστε προβλέπεται και από το Μνημόνιο 2.
Νάσος Χατζητσάκος στον “Ελεύθερο Τύπο”