Ως μία από τις πιο κρίσιμες ακούσιες συνέπειες του προγράμματος παροχής επιπρόσθετης μακροπρόθεσμης ρευστότητας της ΕΚΤ, γνωστό ως LTRO, αποδεικνύεται η κάλυψη των πιστωτικών περιθωρίων (margin calls) από τον δανεισμό των εμπορικών τραπεζών.
Έκδηλη είναι η ανησυχία στους κύκλους των αναλυτών ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα οδηγηθεί σε ένα φαύλο κύκλο, άτυπου τυπώματος νέου χρήματος, γεγονός που θα έχει ως αποτέλεσμα να δημιουργηθούν μεγάλες ανισορροπίες στην προσφορά.
Αυτή η γραμμή των «κεφαλαίων που σχετίζονται με τα πιστωτικά περιθώρια» στον ισολογισμό της ΕΚΤ, το πιο πιθανό είναι ότι πλέον θα παρακολουθείται πολύ στενά, καθώς παρατηρούμε την δραματική αύξηση από το ποσό κάτω των 200 εκατομμυρίων ευρώ στα 17 δισ. ευρώ από τότε που άρχισε το LTRO. Το ποσό αυτό αποτελεί το μεγαλύτερο ποσό που έχει απαιτήσει ποτέ η ΕΚΤ σε margin calls, από τις τράπεζες οι οποίες της ζήτησαν ρευστότητα.
Ανησυχητική η ραγδαία επιδείνωση της ποιότητας του collateral
Η ραγδαία επιδείνωση στην ποιότητα του collateral που έχει δοθεί στην ΕΚΤ είναι εξαιρετικά ανησυχητική, καθώς εξαναγκάζει τις τράπεζες που έλαβαν τα δάνεια να επανέλθουν με μετρητά ή assets, ή να ξεπληρώσουν εν μέρει το δάνειο.
Πολύ γρήγορα κάτι τέτοιο θα μπορούσε να μετατραπεί σε έναν φαύλο κύκλο, ειδικότερα δεδομένης της μόχλευσης τόσο στην ΕΚΤ, όσο και στις ήδη αφερέγγυες τράπεζες που έχουν λάβει τα δάνεια από το LTRO, τα οποία αυτή τη στιγμή στηρίζουν τις αγορές ομολόγων σε Ιταλία, Ισπανία και Πορτογαλία.
Αυτή η τεράστια αύξηση στα margin calls μπορεί μόνο να επιδεινώσει το στίγμα που σχετίζεται με τις τράπεζες οι οποίες συμμετέχουν στο LTRO, με απρόβλεπτες συνέπειες για το ευρωπαϊκό χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Ο ρόλος του ελληνικού χρέους
Σύμφωνα με τους Financial Times, το γεγονός αυτό συνδέεται άμεσα με την αναδιοργάνωση η οποία επιχειρείται για το ελληνικό χρέος, προκαλώντας ήδη αρνητικές συνέπειες στον ευρωπαϊκό χρηματοπιστωτικό κλάδο.
Όπως εξηγεί η βρετανική εφημερίδα, το ιλιγγιώδες ποσό των πιστωτικών περιθωρίων ζητήθηκε από τις τράπεζες, λόγω της αναστολής αποδοχής των ελληνικών ομολόγων ως εχέγγυα από την ΕΚΤ, μετά από την υποβάθμιση σε selected default από την Standard & Poor’s.
Μετά από την απόφαση της ΕΚΤ, οι τράπεζες οι οποίες έκαναν χρήση ελληνικών ομολόγων ως εχέγγυα, ζήτησαν έκτακτη ρευστότητα, η οποία ναι μεν ήταν ακριβότερη, ωστόσο θα αντικαθιστούσε τους ελληνικούς τίτλους με ενεργητικά τα οποία θα δεχόταν η ΕΚΤ ως εχέγγυα.
Καθησυχαστικός εμφανίζεται από την πλευρά του ο αναλυτής της Commerzbank, Michael Schubert σημειώνοντας ότι η ραγδαία αύξηση των πιστωτικών περιθωρίων είναι προσωρινή και θα «ξεφουσκώσει» σύντομα.
Να σημειωθεί ότι η ΕΚΤ απαιτεί “margin calls” όταν η αξία των assets που είναι δεσμευμένα ως εγγυήσεις, υποχωρεί κάτω από το απαιτούμενο ποσό το οποίο σχετίζεται με τα ποσά δανεισμού της κεντρικής τράπεζας.
Στη συγκεκριμένη περίπτωση, ζητήθηκαν όταν οι τράπεζες απευθύνθηκαν για έκτακτη ρευστότητα στην ΕΚΤ κι όχι στις εθνικές κεντρικές τράπεζες, ώστε να αντικαταστήσουν τα ελληνικά ομόλογα που είχαν στην κατοχή τους.
Ωστόσο τα παραπάνω νέα μάλλον επισκιάστηκαν από τα στοιχεία του ισολογισμού της ΕΚΤ, ο οποίος ξεπέρασε για πρώτη φορά στην ιστορία τα 3 τρις. Ευρώ, ως αποτέλεσμα του LTRO 2.
Μην περιμένετε ένα LTRO 3
Αυτό που πρέπει να σημειωθεί είναι ότι οι ελπίδες για ένα τρίτο πρόγραμμα LTRO είναι δεδομένο αυτή τη στιγμή ότι θα διαψευστούν, καθώς ξεκάθαρα πλέον οι τράπεζες έχουν «στεγνώσει» από κάθε λογικό εχέγγυο.
Για την ιστορία, κατά τη διάρκεια του LTRO 2 η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα «μοίρασε» στις τράπεζες έκτακτη ρευστότητα ύψους 530 δις. ευρώ. Τα στοιχεία της Morgan Stanley αναφέρουν ότι οι κυριότεροι αποδέκτες αυτής της ρευστότητας ήταν οι ιταλικές και οι ισπανικές τράπεζες.
Εκτίμηση του οίκου είναι ότι τα χρήματα αυτά δεν θα καταλήξουν ποτέ στην πραγματική οικονομία, αντίθετα οι τράπεζες θα «παρκάρουν» τα χρήματα στην ΕΚΤ ή θα τα επενδύσουν σε 2ετή έως και 5ετή ομόλογα.
Τον Δεκέμβριο, μέσω του LTR 1 η ΕΚΤ είχε «μοιράσει» στα ευρωπαϊκά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, το ποσό των 489 δισ. ευρώ. Τότε τα δάνεια τριετούς διάρκειας είχαν δοθεί σε συνολικά 523 τράπεζες, μεταξύ των οποίων και ελληνικές, με επιτόκιο 1%. Τότε οι αναλυτές εκτιμούσαν ότι το ποσό αυτό δεν ήταν αρκετό, πρόβλεψη η οποία επιβεβαιώθηκε με το LTR 2, μόλις δύο μήνες μετά. Η μεγαλύτερη ένεση της ιστορίας από την ΕΚΤ και κατά πάσα πιθανότητα και η τελευταία, προς το παρόν τουλάχιστον.
www.banksnews.gr