Σοβαρό προβληματισμό για το μέλλον των τραπεζών επαναφέρει στους επενδυτές του Χρηματιστηρίου η δεύτερη ανάγνωση της συμφωνίας του Eurogroup της Δευτέρας, που αρχικά είχε αξιολογηθεί θετικά, στο βαθμό που απέτρεψε μια νέα κλιμάκωση της έντασης στις σχέσεις με τους δανειστές.
Στη σημερινή συνεδρίαση, οι πέντε τραπεζικές μετοχές του ταμπλό «γράφουν» απώλειες που ξεπερνούν το 2%, ή και το 3%, στην περίπτωση της μετοχής της Εθνικής Τράπεζας, με αρκετά σημαντικό τζίρο συναλλαγών, της τάξεως των 9 εκατ. ευρώ λίγο μετά τις 14.00.
Το μείζον πρόβλημα, όπως αναφέρουν αναλυτές, με τη συμφωνία για επιστροφή των εκπροσώπων των Θεσμών στην Αθήνα, προκειμένου να συμφωνηθούν τα μέτρα για το κλείσιμο της αξιολόγησης, είναι και πάλι ο παράγοντας «χρόνος».
Για τις τράπεζες, που πιέζονται να πετύχουν τους πολύ φιλόδοξους στόχους των επιχειρησιακών τους προγραμμάτων σε ασφυκτικό χρονικό πλαίσιο, και να επανέλθουν πάση θυσία σε κερδοφορία φέτος, η νέα ασάφεια σχετικά με το χρόνο ολοκλήρωσης των διαπραγματεύσεων με τους δανειστές μόνο εποικοδομητική δεν χαρακτηρίζεται από αναλυτές.
Ο κεντρικός στόχος της κυβέρνησης και των τραπεζιτών, για το άνοιγμα ενός ενάρετου χρηματοπιστωτικού κύκλου, αρχής γενομένης με την ένταξη στην ποσοτική χαλάρωση της ΕΚΤ, δεν είναι πλέον βέβαιο ότι θα επιτευχθεί, ενώ, στην καλύτερη περίπτωση, θα καθυστερήσει ως τα τέλη Απριλίου.
Αυτό για τις τράπεζες σημαίνει ότι δεν θα επωφεληθούν άμεσα, όπως αρχικά υπολόγιζαν, από μια ουσιαστική βελτίωση των χρηματοπιστωτικών συνθηκών. «Με τη συμφωνία του Eurogroup απλώς αποφεύγουμε τα χειρότερα, δηλαδή μια παράταση της νευρικότητας που θα έφερνε συνεχείς απώλειες καταθέσεων, αλλά η υλοποίηση των καλών σεναρίων αναβάλλεται για άγνωστο χρόνο», αναφέρει τραπεζικό στέλεχος.
Χαμένος χρόνος για τον εξωδικαστικό συμβιβασμό
Η καθυστέρηση της αξιολόγησης και ο τρόπος που τη χειρίζεται η κυβέρνηση («δεν κλείνει τίποτα, αν δεν κλείσουν όλα») δημιουργεί, εξάλλου, σοβαρό προβληματισμό για τη δυνατότητα των τραπεζών να εφαρμόσουν τα επιχειρησιακά τους σχέδια, η υλοποίηση των οποίων εξαρτάται σε πολύ μεγάλο βαθμό από μεταρρυθμίσεις του θεσμικού πλαισίου, οι οποίες έχουν «κολλήσει» στη συνολική διαπραγμάτευση για την αξιολόγηση.
Το παράδειγμα που αναφέρουν τραπεζικά στελέχη είναι όσα συμβαίνουν με το νομοσχέδιο για το εξωδικαστικό συμβιβασμό. Η κυβέρνηση θα μπορούσε να έχει προωθήσει εδώ και καιρό το νομοσχέδιο, ώστε να βρίσκεται ήδη σε ισχύ, αλλά επέλεξε να καθυστερήσει την ψήφισή του, μέχρι να κλείσει ολόκληρο το «πακέτο» της αξιολόγησης.
Αυτό, όμως, σημαίνει ότι μόλις τώρα τίθεται σε διαβούλευση το νομοσχέδιο, χωρίς να είναι γνωστό πότε θα εισαχθεί στη Βουλή, ενώ δεδομένη είναι η καθυστέρηση στην εκκίνηση εφαρμογής των διατάξεών του, επειδή θα χρειασθεί αρκετό διάστημα μέχρι να δημιουργηθεί η υποδομή για υποδοχή ηλεκτρονικών αιτήσεων.
Έτσι, οι τράπεζες στερούνται ένα σημαντικό εργαλείο για τη μείωση των προβληματικών δανείων τους και είναι πλέον αμφίβολο αν θα επιτύχουν τους δύσκολους ποσοτικούς στόχους των επιχειρησιακών τους σχεδίων, κάτι που σημαίνει ότι, αν δεν αποφασίσει ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός να δείξει επιείκεια, θα υποχρεωθούν να σχηματίσουν πρόσθετες προβλέψεις, που θα πλήξουν την κερδοφορία τους.
Δυστυχώς, αυτό που σημείωσε σήμερα η γερμανική “Handelsblatt”, δηλαδή ότι στην επόμενη επίσκεψη της επικεφαλής του SSM, Ντανιέλ Νουί, οι Έλληνες τραπεζίτες δεν θα έχουν να πουν καλά νέα, είναι απολύτως ακριβές, σημειώνουν τραπεζικά στελέχη. Και δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι ο SSM θα κατανοήσει πως για τις αστοχίες δεν ευθύνονται οι τράπεζες, ώστε να δείξει επιείκεια στον έλεγχο για την εφαρμογή των επιχειρησιακών σχεδίων.
Νέα ανακεφαλαιοποίηση;
Αναπόφευκτα, οι καθυστερήσεις επαναφέρουν στον ορίζοντα τον «μπαμπούλα» της νέας ανακεφαλαιοποίησης, που θα πρέπει να γίνει αν οι τράπεζες δεν περάσουν σε κέρδη και συνεχίσει να διαβρώνεται η κεφαλαιακή τους βάση. Αν χρειασθεί, η ανακεφαλαιοποίηση θα γίνει με μετοχές που θα εκδοθούν υπέρ του Δημοσίου, μέσω της μετατροπής αναβαλλόμενων φορολογικών πιστώσεων σε νέο κεφάλαιο. Και θα είναι επώδυνη για τους ιδιώτες μετόχους, η συμμετοχή των οποίων θα «αραιώσει» υπέρ του Δημοσίου.
Το μόνο καλό σενάριο που θα επανέφερε την αισιοδοξία για τις τραπεζικές μετοχές, εκτιμούν αναλυτές, είναι να επαληθευθούν οι πληροφορίες, σύμφωνα με τις οποίες η τεχνική συμφωνία έχει ήδη ολοκληρωθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό και μπορεί να οριστικοποιηθεί στην επόμενη επίσκεψη των ελεγκτών των Θεσμών στην Αθήνα, ώστε να μην χαθεί άλλος πολύτιμος χρόνος.