Εικόνα κατάρρευσης παρουσιάζουν τα έσοδα του προϋπολογισμού συνεπεία του εκλογικού κύκλου και της αβεβαιότητας που προκαλεί στους φορολογουμένους η επόμενη μέρα. Χαρακτηριστικό της τάσης που καταγράφεται στο υπουργείο Οικονομικών είναι η απομάκρυνση των οφειλετών από τη ρύθμιση των 100 δόσεων, τα μειωμένα έσοδα του ενιαίου φόρου ιδιοκτησίας ακινήτων (ΕΝΦΙΑ) και η ανακοπή από την τακτοποίηση χρεών στα ασφαλιστικά Ταμεία.
Πρόκειται για μία άτυπη στάση πληρωμών από τους πολίτες που περιμένουν τις πολιτικές εξελίξεις, δεδομένου ότι οι θέσεις των δύο κομμάτων στη φορολογία είναι εκ διαμέτρου αντίθετες με: α) τον ΣΥΡΙΖΑ να καταργεί τον ΕΝΦΙΑ και να κάνει λόγο ακόμα και για σεισάχθεια στα κόκκινα δάνεια, ενώ β) η Ν.Δ. αναγνωρίζει μεν τις δυσκολίες, πλην όμως, και πέρα των μονομερών ενεργειών (ρύθμιση 100 δόσεων) αποφεύγει να ανοίξει ζητήματα που θα δημιουργήσουν μεγαλύτερα προβλήματα και δημοσιονομικές συνέπειες.
Η κατάρρευση των εσόδων καθιστά την επόμενη μέρα και τις διαπραγματεύσεις με τους πιστωτές της χώρας ακόμα πιο δύσκολες, δεδομένου ότι αυξάνεται το δημοσιονομικό κενό. Το οικονομικό επιτελείο θα βρεθεί αντιμέτωπο όχι μόνο με νέα μέτρα, αλλά και με την αγωνία για να εξυπηρετήσει μισθούς, συντάξεις και λειτουργικά έξοδα. Πόσο μάλλον όταν δεν θα έχουν εισπραχθεί ή θα είναι σε εκκρεμότητα τουλάχιστον οι δόσεις από ΕΚΤ, Ε.Ε. και ΔΝΤ. Ανώτατο στέλεχος του υπουργείου Οικονομικών, μιλώντας στην «Κ», επιβεβαίωσε την ανακοπή των αιτήσεων για ένταξη στη ρύθμιση, σημειώνοντας ότι οι πολίτες βρίσκονται σε στάση αναμονής «περιμένοντας πως θα ξημερώσει». Ταυτόχρονα αναφέρεται στις μετεκλογικές συνέπειες που θα υπάρξουν, εξαιτίας της υστέρησης που καταγράφεται στα δημόσια έσοδα. Ο φοροεισπρακτικός μηχανισμός είναι αδρανοποιημένος, ενώ οι ληξιπρόθεσμες οφειλές αυξάνονται λόγω της αναμονής που τηρούν οι φορολογούμενοι αλλά και του περιορισμού των ελέγχων. Το ίδιο στέλεχος σημειώνει ότι παραδοσιακά τα έσοδα ακολουθούν πτωτική πορεία σε προεκλογικές περιόδους, ωστόσο υπογραμμίζει ότι δεν υπάρχουν περιθώρια αποκλίσεων. Προς το παρόν δεν υπάρχει ενημέρωση για το πότε θα γίνει η νέα εκκαθάριση του ΕΝΦΙΑ για το 2015, τι θα γίνει με τις φοροαπαλλαγές αλλά και το πότε θα υποβληθούν οι νέες δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος.
Επτά εκκρεμότητες
1. Ενιαίος φόρος ιδιοκτησίας ακινήτων. Σύμφωνα με τα ισχύοντα, ο φόρος καταβάλλεται σε έξι μηνιαίες δόσεις. Ωστόσο, μέχρι την εκλογή νέας κυβέρνησης είναι άγνωστο το πότε θα γίνει η εκκαθάριση του ΕΝΦΙΑ για το 2015. Επίσης, είναι άγνωστο εάν θα μειωθεί περαιτέρω ο φόρος για όσους έχουν κενά και μη ηλεκτροδοτούμενα ακίνητα όπως έχει υποσχεθεί η κυβέρνηση. Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει το ελληνικό Δημόσιο να βεβαιώσει από τον ενιαίο φόρο ιδιοκτησίας ακινήτων έσοδα ύψους 3,2 δισ. ευρώ. Σημειώνεται ότι σε περιόδους εκλογών είθισται να μην αποστέλλονται εκκαθαριστικά σημειώματα για πληρωμή των φόρων. Ανάλογη πρακτική είχε ακολουθηθεί το 2012, με αποτέλεσμα οι ιδιοκτήτες ακινήτων να βρεθούν αντιμέτωποι με φόρους τριών ετών.
Πάντως, ο ΣΥΡΙΖΑ προτίθεται να καταργήσει τον ΕΝΦΙΑ και να επαναφέρει τον Φόρο Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας.
2. ΦΠΑ. Αγνωστο είναι εάν θα εφαρμοσθεί ο αυξημένος συντελεστής ΦΠΑ στα ξενοδοχεία. Πρόκειται για ένα από τα μέτρα που υποσχέθηκε στην τρόικα ο Γκ. Xαρδούβελης για τον περιορισμό του δημοσιονομικού κενού του 2015.
3. Φόροι κατανάλωσης. Mεταξύ των μέτρων που υποσχέθηκε στην τρόικα η κυβέρνηση είναι η αύξηση των φόρων στα τσιγάρα και τα ποτά, αλλά και η επιβολή φόρου πολυτελείας. Και αυτό το μέτρο είναι άγνωστο εάν και πότε θα εφαρμοσθεί.
4. Νησιά. H τρόικα έχει ζητήσει την κατάργηση των μειωμένων κατά 30% συντελεστών ΦΠA που ισχύουν αυτή τη στιγμή στα νησιά του Aιγαίου, πλην Kρήτης. Oι συντελεστές αυτοί ανέρχονται σήμερα σε 5%, 9% και 16%. Στην περίπτωση που οι συντελεστές αυτοί καταργηθούν θα αντικατασταθούν από τους ισχύοντες σε όλη την υπόλοιπη Eλλάδα συντελεστές 6,5%, 13% και 23%
5. Φοροαπαλλαγές. H τρόικα απαιτεί την κατάργηση των περισσότερων από τις 700 φοροαπαλλαγές που ισχύουν σήμερα στη φορολογία εισοδήματος των νοικοκυριών, των επιχειρήσεων, στις μεταβιβάσεις ακινήτων, στις κληρονομιές, γονικές παροχές και δωρεές, στον Φόρο Προστιθέμενης Aξίας, στα τέλη ταξινόμησης αυτοκινήτων και στους ειδικούς φόρους κατανάλωσης. Oι φοροαπαλλαγές αυτές κοστίζουν στο Δημόσιο 3,614 δισ. ευρώ
6. Φορολογικές δηλώσεις. Φέτος δεν αναμένονται αλλαγές στις φορολογικές δηλώσεις για τους περισσότερους φορολογουμένους, πλην όσων δηλώνουν κατ’ επάγγελμα αγρότες, όσων έχουν μπλοκάκια και είναι ταυτόχρονα και μισθωτοί καθώς και όσων έχουν εισοδήματα από ενοίκια. Οπως όλα δείχνουν, οι δηλώσεις των φυσικών προσώπων θα υποβληθούν μέχρι τις 30 Ιουνίου. Ο φόρος θα καταβληθεί σε 3 διμηνιαίες δόσεις, με την πρώτη να καταβάλλεται στα τέλη Ιουλίου.
7. Ρύθμιση οφειλών. Μέχρι 31 Μαρτίου 2015 έχουν δυνατότητα οι οφειλέτες του Δημοσίου να υπαχθούν στη ρύθμιση για την τακτοποίηση των οφειλών τους. Μετά την ημερομηνία αυτή λήγει η προθεσμία ένταξης στη ρύθμιση έως και 100 δόσεις και όσοι χρωστούν στο Δημόσιο ή τα ασφαλιστικά Ταμεία θα κάνουν χρήση των πάγιων ρυθμίσεων που οι δόσεις ανέρχονται σε 12.
«Πάγωσε» και η ρύθμιση
Η πολιτική αβεβαιότητα αναγκάζει τους οφειλέτες του Δημοσίου να τηρούν στάση αναμονής μέχρι την εκλογή της νέας κυβέρνησης. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών, μόλις 160.000 οφειλέτες έχουν υποβάλει αίτηση υπαγωγής στη ρύθμιση των 100 δόσεων, με το ρυθμιζόμενο ποσό να ανέρχεται στα 1,6 δισ. ευρώ.
Από τους ανωτέρω ήδη έχουν ξεκινήσει και πληρώνουν τις δόσεις τους περίπου 135.000 οφειλέτες (έχουν ρυθμίσει οφειλές ύψους 1,4 δισ. ευρώ) και το ποσό που έχει εισέλθει στον κρατικό κορβανά ανέρχεται στα 100 εκατ. ευρώ.
Σύμφωνα με τα ποιοτικά στοιχεία των εκκαθαρίσεων, η πλειοψηφία των οφειλετών επιλέγει την αποπληρωμή των χρεών σε 12 δόσεις και αμέσως μετά επιλέγονται οι 24 δόσεις.
Σύμφωνα με τα στοιχεία, τα νέα ληξιπρόθεσμα χρέη που δημιουργήθηκαν στο διάστημα Ιανουαρίου – Νοεμβρίου 2014 ανήλθαν σε 12,5 δισ. ευρώ, εξέλιξη που αποδεικνύει την αδυναμία των φορολογουμένων να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους. Σημειώνεται ότι σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα οι φορολογούμενοι δεν πλήρωσαν φόρους ύψους 1,6 δισ. ευρώ κατά μέσο όρο.