Εγκλωβισμένη σ’ ένα καταστροφικό σπιράλ δανεισμού, όπου οι καινούργιοι δανειακοί πόροι διοχετεύονται σχεδόν κατ’ αποκλειστικότητα για την εξυπηρέτηση παλαιότερων δανείων, κρατά τη χώρα μας το νέο πρόγραμμα της Τρόικας, με πρωτοφανείς, εξαιρετικά επαχθείς, όρους. Μάλιστα, αυτή η δραματική εξέλιξη θα επιβεβαιωθεί με τον πλέον επίσημο τρόπο αν γίνει πράξη το γαλλογερμανικό σχέδιο για δημιουργία «ειδικού λογαριασμού», από τον οποίο οι δανειστές θα πληρώνονται απευθείας χωρίς την παραμικρή ελληνική ανάμιξη, ενώ το ελληνικό κράτος θα καλείται να πληρώσει αποκλειστικά από τα (διαρκώς συρρικνούμενα) έσοδά του μισθούς, συντάξεις και όλες τις υπόλοιπες υποχρεώσεις του στο εσωτερικό της χώρας.
Τα παχιά λόγια του υπουργού Οικονομικών Ευάγγελου Βενιζέλου και άλλων κυβερνητικών στελεχών για «διοχέτευση ρευστού στην αγορά» και «ενίσχυση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων», με χρήματα από το δεύτερο δάνειο των 130 δισ. ευρώ, έχουν ελάχιστο έως μηδενικό αντίκρισμα. Αρκεί να αναφερθεί ότι από το πακέτο αυτό, το ποσό που σχεδιάζεται να αξιοποιηθεί για την κάλυψη υποχρεώσεων του Ελληνικού Δημοσίου -και συνεπώς θα ανακουφίσει λίγο την πολύπαθη αγορά και τα χειμαζόμενα νοικοκυριά- ανέρχεται σε μόλις 20 δισ. ευρώ, δηλαδή περίπου το 1/7 του συνόλου. Από τα χρήματα αυτά, τα 6,6 δισ. ευρώ πρέπει να διατεθούν για την εξόφληση των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου, οι οποίες έχουν «στεγνώσει» τις επιχειρήσεις κι έχουν προκαλέσει πολλά λουκέτα.
Η κατάσταση είναι ακόμα χειρότερη, αν λάβουμε υπόψη ότι στο δεύτερο δάνειο της Τρόικας προς την Ελλάδα έχει αποφασιστεί να ενσωματωθεί το μη εκταμιευθέν υπόλοιπο (37 δισ. ευρώ) από το πρώτο δάνειο των 110 δισ. ευρώ το οποίο συμφώνησε η κυβέρνηση του Γιώργου Παπανδρέου το 2010. Συνεπώς, μόλις το 1/8 της συνολικής δανειακής στήριξης των 167 δισ. ευρώ θα καταλήξει εν τέλει, έστω και εμμέσως, στην εγχώρια αγορά. Αντιθέτως, η «μερίδα του λέοντος» (77 δισ. ευρώ) θα γίνει «τροφή» για την εξυπηρέτηση του «τέρατος» που ονομάζεται δημόσιο χρέος (τοκοχρεολύσια κ.ά.).
Από κει και πέρα, όπως έχει δηλώσει ο κ. Βενιζέλος, 30 δισ. ευρώ από το δεύτερο δάνειο και άλλα 10 δισ. ευρώ από το πρώτο (συνολικά, δηλαδή, 40 δισ. ευρώ) προορίζονται για την ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών μετά το «κούρεμα» των κρατικών ομολόγων που διατηρούν στα χαρτοφυλάκιά τους. Τα εγχώρια χρηματοπιστωτικά ιδρύματα καλούνται να οριστικοποιήσουν τους προσεχείς μήνες τα πλάνα κεφαλαιακής ενίσχυσής τους. Η ανάγκη ανακεφαλαιοποίησης προκύπτει όχι μόνο εξαιτίας του προγράμματος ανταλλαγής ομολόγων που βρίσκονται στα χέρια ιδιωτών επενδυτών (PSI), αλλά και συνεπεία των μη εξυπηρετούμενων δανείων τα οποία εξέτασε διεξοδικά η BlackRock. Πρόσθετα βάρη σε σχέση με τα αρχικώς αναμενόμενα φαίνεται να προσθέτει η υπαγωγή στο «κούρεμα» και των τραπεζικών δανείων προς τις ΔΕΚΟ, τα οποία εκτιμάται ότι κυμαίνονται μεταξύ 11 και 18 δισ. ευρώ.
Προϋπόθεση για την υλοποίηση του PSI ήταν, όμως, εξαρχής να δοθούν στους ιδιώτες πιστωτές της χώρας μας επαρκή κίνητρα, ώστε να ενταχθούν στο «κούρεμα» κατά 50% επί της ονομαστικής αξίας των παλαιών ελληνικών ομολόγων. Για το σκοπό αυτό, αποφασίστηκε να διατεθούν 30 δισ. ευρώ στους ιδιώτες ως «γλυκαντική ουσία» (ή καλύτερα… «τυράκι»). Το ποσό αυτό αντιστοιχεί στο 15% από το εναπομείναν 50% της αρχικής ονομαστικής αξίας των ομολόγων. Αρχικά προβλεπόταν να καταβληθεί σε μετρητά σε όλους τους επενδυτές που θα συμμετάσχουν στο PSI. Ωστόσο, στην πορεία των διαβουλεύσεων επικράτησε, σύμφωνα με πληροφορίες, η άποψη να διατεθούν τα χρήματα αυτά στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF), ώστε εκείνο, με τη σειρά του, να δώσει στους ιδιώτες δικά του διετή ομόλογα ίσης αξίας.
Τα κονδύλια για τη στήριξη των τραπεζών είναι τα μόνα που έχουν, όπως φαίνεται, προτεραιότητα για το Βερολίνο. Δημοσίευμα των γερμανικών «Financial Times» ανέφερε την περασμένη εβδομάδα ότι η Γερμανίδα καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ και ο επί των Οικονομικών υπουργός της, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, προτίθενται να δώσουν άμεσα το «πράσινο φως» για την καταβολή των 30 δισ. ευρώ υπέρ της ολοκλήρωσης του PSI, μεταθέτοντας για αργότερα τα υπόλοιπα 60 δισ. ευρώ της πρώτης γιγαντιαίας δόσης του νέου δανείου, η οποία πρέπει να καταβληθεί τον ερχόμενο μήνα εν όψει και της λήξης ελληνικών ομολόγων αξίας 14,5 δισ. ευρώ στις 20 Μαρτίου.
Μάριος Ροζάκος στον “Τύπο της Κυριακής”