Σε ριζικές αλλαγές αναμένεται να τεθεί η νομοθεσία για την ποινική αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής, που ψήφισε τον περασμένο Μάρτιο η κυβέρνηση καθώς η διαδικασία των συλλήψεων και της παραπομπής στο Αυτόφωρο μεγαλοφοροφυγάδων και μεγαλοοφειλετών του Δημοσίου δεν είναι δυνατό να εφαρμοστεί επειδή στις επίμαχες ρυθμίσεις υπάρχουν αρκετά ελαστικά σημεία. Έτσι σε αντίθεση με σήμερα, όσοι πλέον συλλαμβάνονται να χρωστάνε άνω των 150.000 ευρώ θα καταλήγουν εκτος απροόπτου στη φυλακή.
Κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης της Εθνικής Επιτροπής για την Καταπολέμηση της Φοροδιαφυγής, η οποία πραγματοποιήθηκε υπό την προεδρία του υπουργού Οικονομικών κ. Ευ. Βενιζέλου και με τη συμμετοχή του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών κ. Π. Οικονόμου, των γενικών και ειδικών γραμματέων των υπουργείων Οικονομικών, Δικαιοσύνης, Προστασίας του Πολίτη, Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας, διαπιστώθηκε ότι:
1. Οι διατάξεις του ν. 3943/2011 για την ποινική δίωξη όσων χρωστούν στο Δημόσιο για πάνω από 4 μήνες ληξιπρόθεσμες οφειλές άνω των 5.000 ευρώ δεν προβλέπουν ότι το αδίκημα της μη καταβολής των οφειλών αυτών είναι κακούργημα πάνω από ένα συγκεκριμένο όριο ποσού. Αποτέλεσμα είναι το αδίκημα αυτό να θεωρείται πλημμέλημα, είτε το χρέος είναι 5.001 ευρώ είτε το χρέος είναι 10.000.000 ευρώ! Ετσι, ένας μεγαλοοφειλέτης που συλλαμβάνεται από το ΣΔΟΕ ή την Οικονομική Αστυνομία για πολύ μεγάλο χρέος και διώκεται ποινικά με τη διαδικασία του Αυτοφώρου, το χειρότερο που μπορεί να πάθει είναι να καταδικαστεί με ποινή φυλάκισης 3 έως 5 ετών. Στην περίπτωση αυτή μπορεί να ασκήσει έφεση που έχει ανασταλτικό χαρακτήρα και να αφεθεί ελεύθερος! Το γεγονός ότι το αδίκημά του δεν θεωρείται κακούργημα, δεν επιτρέπει στις Αρχές ούτε καν να τον προφυλακίσουν, με αποτέλεσμα μέχρι να έλθει η ημερομηνία της τακτικής δικασίμου να κυκλοφορεί ελεύθερος.
2. Σύμφωνα με το ν. 3943/2011, φορολογούμενοι που έχουν αποφύγει να καταβάλουν στο Δημόσιο ΦΠΑ άνω των 75.000 ευρώ ή φόρο εισοδήματος άνω των 150.000 ευρώ, πρέπει να συλλαμβάνονται και να διώκονται ποινικά, απειλούμενοι με ποινές κάθειρξης έως και 20 ετών. Ωστόσο, ορισμένοι επιχειρηματίες ενώ δεν έχουν καταβάλει ΦΠΑ, ΦΜΥ ή φόρο εισοδήματος εκατομμυρίων ευρώ, όταν συλλαμβάνονται αφήνονται ελεύθεροι, διότι έχουν φροντίσει να ενταχθούν στις διαδικασίες του άρθρου 99 του Πτωχευτικού Κώδικα, που έχουν ως συνέπεια να αναστέλλεται κάθε διωκτικό μέτρο εναντίον τους, ακόμη κι εάν η δίωξη αφορά καθυστερήσεις απόδοσης φόρων στο Δημόσιο, ασφαλιστικές εισφορές κ.λπ. Συγκεκριμένα, με τη διάταξη του άρθρου 12 του ν. 4013/2011 προβλέπεται: «Με την επικύρωση της συμφωνίας (για ένταξη στο άρθρο 99) αίρεται αυτοδικαίως η απαγόρευση ή το κώλυμα έκδοσης επιταγών που είχε επιβληθεί στον οφειλέτη πριν από την έναρξη της διαδικασίας εξυγίανσης. Εξαλείφεται, επίσης, το αξιόποινο των αδικημάτων έκδοσης ακάλυπτων επιταγών και καθυστέρησης οφειλών προς το Δημόσιο και τα ασφαλιστικά Ταμεία, που έχουν τελεστεί πριν από τη σύναψη της συμφωνίας». Ουσιαστικά, η συγκεκριμένη διάταξη δεν επιτρέπει στις Αρχές να λάβουν μέτρα εναντίον των οφειλετών που έχουν υπαχθεί στο άρθρο 99, ασχέτως εάν διώκονται για κακουργηματικές πράξεις.
Για το μείζον αυτό θέμα ο βουλευτής Μεσσηνίας του ΠΑΣΟΚ και πρώην υφυπουργός Οικονομικών, κ. Δημ. Κουσελάς, καθώς και άλλοι 14 βουλευτές του ΠΑΣΟΚ κατέθεσαν ερώτηση στη Βουλή, προς τους υπουργούς Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Ανάπτυξης και Οικονομικών. Στην ερώτηση επισημαίνεται ότι ακόμη και επώνυμοι μεγαλοοφειλέτες «κατέφυγαν στο άρθρο 99, όχι για να διασώσουν τις εταιρίες τους, αλλά για να αποφύγουν τη δίωξη από τους πιστωτές τους, μεταξύ των οποίων και το Δημόσιο».
Τι αλλάζει
Τα δύο προαναφερθέντα «παράθυρα» διαφυγής που υπάρχουν στην υφιστάμενη νομοθεσίας αποφασίστηκε -κατά τη χθεσινή συνεδρίαση της Εθνικής Επιτροπής για την Καταπολέμησης της Φοροδιαφυγής- να κλείσουν με τη θέσπιση νέων νομοθετικών ρυθμίσεων που θα προβλέπουν:
α) Μετατροπή του αδικήματος της μη καταβολής ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το Δημόσιο από πλημμέλημα σε κακούργημα για χρέη που υπερβαίνουν ένα υψηλό όριο το οποίο πιθανότατα θα τοποθετηθεί στα 150.000 ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι όσοι μεγαλοοφειλέτες δεν ρυθμίζουν τα χρέη τους, θα βρίσκονται αντιμέτωποι με ποινή φυλάκισης μη εξαγοράσιμη. «Το θέμα δεν είναι να γεμίσουν οι φυλακές, αλλά τα ταμεία», σημειώνει χαρακτηριστικά στέλεχος του οικονομικού επιτελείο υποστηρίζοντας ότι η αυστηροποίηση της ποινή θα αποδώσει εισπρακτικά.
β) Αλλαγές στο άρθρο 99 και σε άλλες διατάξεις του Πτωχευτικού Κώδικα που παρέχουν κατά ένα τρόπο ασυλία στους μεγαλοοφειλέτες και μεγαλοφοροφυγάδες του Δημοσίου.
Απολογισμός
Κατά τη διάρκεια της χθεσινής συνεδρίασης της Εθνικής Επιτροπής για την Καταπολέμησης της Φοροδιαφυγής παρουσιάστηκαν, εξάλλου, απολογιστικά στοιχεία, σύμφωνα με τα οποία από τον Απρίλιο μέχρι τον Νοέμβριο του 2011 το ΣΔΟΕ πραγματοποίησε συνολικά 36.135 στοχευμένους ελέγχους, από τους οποίους βεβαιώθηκαν φόροι και πρόστιμα συνολικού ύψους 2,82 δισ. ευρώ.
Ο κανόνας της μίζας στις εφορίες
Την ίδια ώρα, οι προσπάθειες της «πράσινης» πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Οικονομικών να πείσει ότι οι φοροελεγκτικοί μηχανισμοί δουλεύουν εντατικά για να πατάξουν τη φοροδιαφυγή καταρρίπτονται από αναφορές-σοκ πρώην στελέχους του υπουργείου, σύμφωνα με τις οποίες οι μίζες των εφοριακών για να «μικρύνουν» τα πρόστιμα ανέρχονται στο 40% των ποσών αυτών! Η αναφορά έγινε από τον πρόσφατα παραιτηθέντα από τη θέση του γενικού γραμματέα Πληροφοριακών Συστημάτων του υπουργείου Οικονομικών, κ. Δ. Σπινέλλη, σε προχθεσινό συνέδριο για τη φοροδιαφυγή. Ο κ. Σπινέλλης υποστήριξε ότι στους ελεγκτικούς μηχανισμούς εφαρμόζεται ο κανόνας «4-4-2», σύμφωνα με τον οποίο το 40% αφορά την «έκπτωση» επί του προστίμου που κάνει στο φορολογούμενο ο ελεγκτής, το άλλο 40% είναι το ποσό που λαμβάνει ως μίζα ο ελεγκτής και μόνο το 20% είναι το τελικό έσοδο που καταλήγει στα κρατικά ταμεία! Η αναφορά αυτή του κ. Σπινέλλη υποχρέωσε χθες τον υπουργό Οικονομικών κ. Ευ. Βενιζέλο να ζητήσει από τον οικονομικό εισαγγελέα κ. Γρ. Πεπόνη να διενεργήσει επείγουσα προκαταρτική εξέταση, «ώστε», όπως επισημαίνει, «εάν υπάρχουν συγκεκριμένα στοιχεία, αυτά να κατατεθούν, παρότι θα έπρεπε να έχουν εμφανιστεί έως τώρα υπηρεσιακά και να έχουν τεθεί υπ’ όψιν της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Οικονομικών αλλά και της δικαιοσύνης».
Από την πλευρά της, η Ομοσπονδία των εφοριακών αντέδρασε επιρρίπτοντας τις ευθύνες για «τα προβλήματα της φοροδιαφυγής, την αποδιοργάνωση των υπηρεσιών και το χαοτικό θεσμικό και νομοθετικό πλαίσιο» στην πολιτική και υπηρεσιακή ηγεσία του υπουργείου και προειδοποιώντας «με αγωγές κατά παντός υπευθύνου για την υπεράσπιση του κύρους και της αξιοπρέπειας των εργαζομένων στις εφορίες».